ABDÂ’den enerji diplomasisi

ABD BaÅŸkanı Barack Obama, PerÅŸembe günkü Körfez Ä°ÅŸbirliÄŸi Konseyi Zirvesi için Riyad’da. Ä°ran ile nükleer anlaÅŸma imzalanması sonrası iliÅŸkilerin gerildiÄŸi bölgenin önemli aktörlerinden Suudi Arabistan’a zirveden bir gün önce ulaÅŸan Obama, Suudi Arabistan Kralı Selman ile bir araya gelecek.

Obama’nın görüşmeleri ve zirve öncesinde, Washington OrtadoÄŸu’da yaÅŸanan geliÅŸmelere odaklandı. ABD DışiÅŸleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland, Salı günü Kıbrıs’taydı. Rum lider Anastasiadis ve KKTC CumhurbaÅŸkanı Akıncı’yla görüştü, Ada’da taraflar arası süren müzakerelerle ilgili bilgi aldı. Gündemde, DoÄŸu Akdeniz’de bulunan enerji yatakları ve buradaki doÄŸalgazın Kıbrıs üzerinden Avrupa’ya ulaÅŸtırılması planları da vardı.

Enerji temsilcisi Kudüs’te

Nuland Kıbrıs’tayken, BaÅŸkan Obama’nın uluslararası enerji iÅŸleri özel temsilcisi Amos Hochstein de Ä°srailli yetkililerle görüşmek üzere Kudüs’teydi. Ä°srail Enerji Bakanı Yuval Steinitz  ile bir araya gelen Hochstein, ardından da bölgede yatırımları bulunan Amerikan enerji firmalarının temsilcileriyle ‘daha fazla iÅŸbirliÄŸi imkânlarını’ görüştü.

Ä°srail yakın zamanda keÅŸfedilen ve Amerikan ortaklığı olan ÅŸirketlerin sondaj faaliyetlerini yürüttüğü iki doÄŸalgaz rezervinden çıkarılacak gazı Türkiye üzerinden taşıma fikrine sıcak bakıyor. Ocak ayı sonunda Yunanistan-Ä°srail ve Güney Kıbrıs zirvesinden, Ä°srail’den Güney Kıbrıs’a inÅŸa edilecek boru hattıyla ilgili somut kararlar çıkmıştı.

Hem Ä°srail, hem Güney Kıbrıs’ın Ada açıklarında bulduÄŸu ve tek taraflı hak iddia ettiÄŸi doÄŸal gaz yatakları için asıl pazar, Avrupa. Güney Kıbrıs ve Ä°srail gazının Avrupa pazarına çıkmasının tek ekonomik ve yatırımcıları da iknâ edebilecek yolu, Kıbrıs üzerinden Türkiye’ye boru hattı ile taşımak. Bunun içinse, hem Kıbrıs sorunun çözülmesi, hem de Türkiye-Ä°srail iliÅŸkilerinin normalleÅŸmesi gerekiyor.

Bir sonraki durak Kahire

Hochstein, ÇarÅŸamba günü Küdüs’ten Kahire’ye geçerek hem üst düzey hükümet yetkilileriyle hem de yine Amerikan enerji firmalarının temsilcileriyle görüşecek.

Güney Kıbrıs ve Ä°srail’in, Mısır ile ayrı doÄŸalgaz anlaÅŸmaları da bulunuyor. Güney Kıbrıs-Yunanistan ve Mısır arasında da DoÄŸu Akdeniz için güvenlik ve enerji zirveleri düzenleniyor. Ziyaretler, Mısır ile Ä°srail’in doÄŸalgaz anlaÅŸmalarının tehlikeye girdiÄŸi bir döneme de denk geliyor.

Daha önce Mısır ve Ä°srail arasında varılan doÄŸalgaz anlaÅŸması, Sina’dan yapılan saldırılar sonucunda boru hattı zarar gördüğü için sürdürülememiÅŸti. Bunun üzerine Ä°srail’in devlet firmasının açtığı dava sonucunda, Mısırlı devlet firmalarının 288 milyon dolar ceza ödemesine karar verildi. Bu kararın üzerine Mısır hükümeti, Ä°srail’le doÄŸalgaz ithalatı için yapılan görüşmeleri durdurma kararı aldı.

Hochstein buradan Kuveyt ve Doha’ya geçiyor. Petrol zengini iki körfez ülkesinde de üst düzey yetkililerle, enerji bakanlarıyla ve enerji ÅŸirketlerinin temsilcileriyle görüşecek.

DışiÅŸleri Bakanı John Kerry de, Hochstein ile birlikte aynı gün Kahire’de. Kerry, Mısır lideri Sisi ve DışiÅŸleri Bakanı Şükri ile görüşecek. Kerry, Kahire’den Riyad’a geçerek Obama’nın Riyad temaslarına ve Körfez Ä°ÅŸbirliÄŸi Konseyi zirvesine katılacak.

Kaynak: Al Jazeera